Czym jest zapalenie krtani?
Zapalenie krtani charakteryzuje się stanem zapalnym krtani, które może wynikać z nadmiernego użytkowania, podrażnienia lub infekcji. W krtani znajdują się struny głosowe złożone z warstw błony śluzowej pokrywającej mięśnie i chrząstki. W normalnych warunkach struny głosowe płynnie otwierają się i zamykają, a ich ruch i drgania generują dźwięk.
Natomiast w przypadku zapalenia krtani struny głosowe zostają zajęte stanem zapalnym lub ulegają podrażnieniu, co prowadzi do ich obrzęku. Obrzęk ten zmienia kształt i drgania strun głosowych, zniekształcając w ten sposób dźwięki wytwarzane podczas przepływu powietrza. W rezultacie pojawia się chrypka, a w poważniejszych przypadkach głos może stać się ledwo słyszalny [1.1].
Zapalenie krtani można zaklasyfikować jako ostre i przewlekłe [1.2]:
- Ostre zapalenie krtani jest często stanem przejściowym, wywołanym zwykle infekcją wirusową, i zazwyczaj nie budzi poważnych obaw.
- Z drugiej strony zaś przewlekłe zapalenie krtani może wskazywać na trwały lub poważny problem zdrowotny. Utrzymująca się chrypka, zwłaszcza jeśli nie ustępuje wraz z upływem czasu, wymaga konsultacji z lekarzem w celu wykluczenia poważniejszych chorób zasadniczych.
Zapalenie krtani często wiąże się z innymi chorobami, w tym przeziębieniem i grypą, co może skutkować pojawieniem się dodatkowych objawów równolegle z dolegliwościami bezpośrednio związanymi z zapaleniem krtani [2.1].
Objawy
Zapalenie krtani wywołuje zazwyczaj objawy, które mogą się nasilić w ciągu dwóch do trzech dni. Typowymi objawami tego stanu są: chrypka, ból gardła, trudności w mówieniu, niewielka gorączka, drażniący kaszel i częsta potrzeba odchrząknięcia.
Często chrypka i problemy z mówieniem nasilają się z każdym dniem trwania choroby i mogą utrzymywać się jeszcze przez tydzień, nawet po ustąpieniu innych objawów.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza u małych dzieci, u których tchawica jest mniejsza i węższa, zapalenie krtani może prowadzić do obrzęku tego narządu, skutkującego trudnościami z oddychaniem. Chociaż u dorosłych występuje rzadziej, jest to istotny czynnik w przypadku dzieci.
Często zapalenie krtani może być wtórnym objawem innej choroby zasadniczej, takiej jak przeziębienie, grypa, zapalenie gardła (infekcja gardła) lub zapalenie migdałków. W związku z tym u chorych może również wystąpić wiele różnych objawów związanych z tymi schorzeniami, w tym ból głowy, obrzęk węzłów chłonnych, katar, ból podczas przełykania oraz ogólne uczucie zmęczenia i bóle mięśniowo-szkieletowe.
Przyczyny
Etiologia zapalenia krtani jest zróżnicowana, ale jako najczęstszą przyczynę należy wymienić infekcje wirusowe. Rzadziej do zapalenia krtani mogą również prowadzić infekcje bakteryjne lub grzybicze. Stwierdzono, że ekspozycja na niektóre leki wziewne jest czynnikiem ryzyka rozwoju tej choroby.
Zła higiena głosu jest istotną przyczyną zapalenia krtani lub fałdów głosowych. Obejmuje to czynniki takie jak nadużywanie lub niewłaściwe używanie głosu, odwodnienie i pośrednie zapalenie krtani spowodowane problemami z zatokami lub jamą ustną.
Inne czynniki sprawcze to palenie lub używanie papierosów elektronicznych, które mogą podrażniać tkanki krtani. Choroby autoimmunologiczne, takie jak ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (znana wcześniej jako ziarniniakowatość Wegenera) lub pemfigoid/pęcherzyca, mogą również prowadzić do zapalenia krtani.
Drażniące czynniki środowiskowe, np. refluks żołądkowo-przełykowy lub problemy z zatokami, mogą pośrednio powodować zapalenie fałdów głosowych [4.1].
Czynniki ryzyka
Nadmierne obciążenie głosu jest znanym czynnikiem ryzyka zapalenia krtani. Może się tak zdarzyć w sytuacjach, w których głos używany jest niezwykle często, np. podczas śpiewania na koncercie lub kibicowania w trakcie wydarzenia sportowego. U dzieci i niemowląt zapalenie krtani może również rozwinąć się w wyniku długotrwałego płaczu lub częstej modulacji głosu, np. naśladowania dźwięków zwierząt lub postaci z kreskówek.
Prawdopodobieństwo zachorowania na zapalenie krtani zwiększa się w przypadku infekcji dróg oddechowych, w tym przeziębienia, zapalenia oskrzeli lub zatok. Bardziej podatne na nie są również osoby cierpiące na alergie lub astmę, zwłaszcza stosujące sterydy wziewne.
Narażenie na substancje chemiczne w miejscu pracy, palenie lub używanie papierosów elektronicznych oraz narażenie na bierne palenie to dodatkowe czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zapalenia krtani. Do tego ryzyka może również przyczyniać się wrażliwość na niektóre substancje chemiczne, takie jak występujące w zapachowych produktach do higieny osobistej lub produktach do prania.
Inne czynniki, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na zapalenie krtani, to refluks żołądkowy, nadużywanie alkoholu i zaburzenia układu odpornościowego. Czynniki te mogą dodatkowo podrażniać struny głosowe lub powodować ich uszkodzenie, prowadząc do stanu zapalnego i zapalenia krtani [5.1].
Leczenie
Ostre zapalenie krtani ustępuje zwykle samoistnie w ciągu około tygodnia. Wdrożenie strategii samoopieki, takich jak oszczędzanie głosu, utrzymywanie odpowiedniego nawodnienia i używanie nawilżacza powietrza, może ułatwić złagodzenie objawów.
Leczenie przewlekłego zapalenia krtani skupia się na leczeniu jego zasadniczych przyczyn, w tym czynników takich jak zgaga, palenie tytoniu lub nadmierne spożycie alkoholu.
W niektórych przypadkach lekarz może przepisać pewne leki, np.:
- Antybiotyki: Chociaż antybiotyki będą nieskuteczne nieskuteczne w przypadku wirusowych przyczyn zapalenia krtani, mogą zostać przepisane w przypadku potwierdzonej infekcji bakteryjnej.
- Kortykosteroidy: Można je podawać w celu ograniczenia stanu zapalnego strun głosowych, zwłaszcza w sytuacjach nagłych. Przykładem jest stosowanie kortykosteroidów u dzieci z podgłośniowym zapaleniem krtani (krupem).
W celu udzielenia pacjentom pomocy w zmodyfikowaniu zachowań prowadzących do zaostrzenia problemów z głosem, może zostać zalecona również terapia głosu.
W cięższych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna [1.3].
Warto zapamiętać
Zapalenie krtani, stan zapalny krtani, to stan, który wynika z różnych przyczyn, takich jak nadmierne użytkowanie, podrażnienie lub infekcja. Prowadzi do obrzęku strun głosowych, co objawia się chrypką lub, w ciężkich przypadkach, ledwo słyszalnym głosem. Zapalenie krtani może być ostre, spowodowane często infekcją wirusową i ustępujące w ciągu tygodnia, lub przewlekłe, które może wskazywać na głębszy problem zdrowotny wymagający pomocy lekarskiej. Często jest ono związane z chorobami takimi jak przeziębienie i grypa, co prowadzi do występowania dodatkowych objawów.
Do pierwszych objawów zapalenia krtani należą chrypka, ból gardła i trudności z mówieniem, które zwykle nasilają się w ciągu dwóch do trzech dni i mogą utrzymywać się do tygodnia po ustąpieniu innych objawów. Główne czynniki ryzyka to: nadmierne użytkowanie głosu, infekcje dróg oddechowych, alergie, astma i narażenie na czynniki drażniące, takie jak dym i substancje chemiczne. Leczenie ostrego zapalenia krtani wymaga samoopieki, natomiast przewlekłe zapalenie krtani wymaga zajęcia się jego przyczynami.
Niekiedy stosuje się leki, takie jak antybiotyki lub kortykosteroidy, a w cięższych przypadkach konieczna może być terapia głosu lub zabieg chirurgiczny. Poznanie różnych aspektów zapalenia krtani, od profilaktyki po leczenie, i zajęcie się nimi jest niezbędne do skutecznego leczenia tej choroby.
Źródła
- Laryngitis: causes and symptoms [Mayo Clinic]
URL: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/laryngitis/symptoms-causes/syc-20374262 - 1, 2, 3 - Laryngitis [NHS]
URL: https://www.nhs.uk/conditions/laryngitis/ - 1 - Laryngitis [HNS Informs]
URL: https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/ears-nose-and-throat/laryngitis/ - 1 - Laryngitis [Johns Hopkins Medicine]
URL: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/laryngitis - 1 - What is laryngitis [WebMD]
URL: https://www.webmd.com/cold-and-flu/what-is-laryngitis - 1
CH-20240618-33
Ogólne informacje na temat produktów Aspirin®
Innowacyjna Aspirin® Pro, musująca Aspirin® C czy saszetki Aspirin® Complex Hot? Który produkt będzie dla mnie odpowiedni?
Konsultacja treści merytorycznych: dr hab. n. med. Piotr Jędrusik.
